Makale
RUSYA TRUMPÂ’TAN NE BEKLÄ°YOR? TRUMP RUSYAÂ’YA NEDEN SICAK MESAJ VERÄ°YOR?
Amerika BirleÅŸik Devletleri'nin 45. baÅŸkanı Donald Trump’ın Washington'daki görkemli yemin törenini tüm dünya genelinde, milyonlarca kiÅŸi tarafında takip edildi. Dünyanın Trump’ın yeminine olan ilgisi, iki tane temel sebebe dayanıyordu. Birincisi; Amerika’nın süper güç olması, ikincisi ise;Trump’ın seçim kampanyası döneminde söylediklerinin yarattığı endiÅŸe ve belirsizlik...
Donald Trump’ın ifadelerinin tümünü okuduÄŸumuzda, gövenlik ve ekonomi konularının ön pilana çıktığını görüyoruz. Trump’ın ifadelerinin, endiÅŸeye sebep olduÄŸu ülkeleri, bölgelere ayıracak olursak, Latin Amerika ülkeleri, Avrupa ülkeleri , Orta doÄŸu ülkeleri, Çin baÅŸta olmak üzere, Uzak doÄŸu ülkelerini sıralayabiliriz. Bu bölgelerdeki her bir ülkenin durumu farklı olsada, tüm ülkelerin ortak noktası; Belirsizlik ve endiÅŸe..
Ancak dünyanın aksine, Trump’ın seçilmesine sevinen iki ülke var. Bunlardan birincisi, geleneksel müttefiÄŸi Ä°srail, diÄŸeri geleneksel rakibi, Rusya dır. Amerika Ä°srail iliÅŸkilerinin muhtemel sonuçlarının öneminden dolayı, özel olarak bu konuyu deÄŸerlendirmeyi düşünüyorum. Bu makalenin konusu Rusya,Trump’tan ne bekliyor? Trump Rusya’ya neden sıcak mesajlar veriyor, sorularına cevap bulmaktır.
Rus medyasında çıkan yorumları,analiz ettiÄŸimde iki konun ön pilana çıkıtığını görüyorum. Birincisi;Ukrayna sorunundan dolayı, Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımların kaldırılması, ikincisi;25 Aralık1991’de Sovyetler BirliÄŸinin dağılmasından sonra, ABD’nin tek başına süper güç olmasının Rusya’da yarattığı rahatsızlık. Bakın Putin uluslararası medya’ya verdiÄŸi bir demecinde bu rahatsızlığını nasıl dile getiriyor. ‘’Sovyetler BirliÄŸinin dağılmasından sonra, ABD uluslararası hukuku hiçe sayıyor.’’ Putin bir baÅŸka demecinde ise şöyle diyor. ‘’ Rusya liderliÄŸinin gözünde, Yalta konferansının yerine geçen, ABD’nin tek süper güç olduÄŸunu kabul eden hiçbir sözleÅŸme antlaÅŸma imzalanmadı, hiçbir ülke ABD’ye boyun eÄŸmek zorunda deÄŸildir.’’ Bir de Putin’in sözcüsü Dmitri Peskov’un demecine bakalım. ‘’Rusya, köresel ve bölgesel konuları, Sayın Trump’ın yönetimiyle müzakere etmeye hazırdır.’’ Bunun gibi daha pek çok örnek vermek mümkündür.
Dmitri’nin demecinde iki mesaj var. Birincisi, ‘’Bölgesel konular’’ derken Rusya’ya karşı yaptırımlarında dahil olduÄŸu konuları müzakere ederek, ekonomik olarak içeriyi rahatlatmayı hedefliyor. Ä°kincisi, ‘’Köresel konuları müzakere’’ derken, dış politikada Rusya’nın çıkarlarını korumayı hedefliyor. Hem Dmitri’nin ‘’Köresel konuların müzakere’’ edilmesine yapılan vurgu, hemde Putin’in Yalta konferansına vurgu yapması, Trump’ın söylemlerinin batı dünyasında yarattığı kafa karışıklığından Putin’inin, istifade etmeye çalıştığını düşünüyorum. Rusya,Yalta konferansına benzer bir antlaÅŸma ile tekrar tarih sahnesine süper bir güç olarak çıkmak istiyor.
Burada kısaca, Yalta konferansı’nın ne olduÄŸunu hatırlatmakta yarar vardır. Ä°kinci dünya savaşı sırasında, 4 Åžubat 1945’te baÅŸlayıp, 11 Åžubat 1945 tarihleri arasında, SSCB’nin önde gelen tatil yeri Yalta’nın 3 kilometre güneyinde bulunan Livadia Saray’ında düzenlenen Ä°ngiltere’nin BaÅŸbakanı Churchil, ABD’nin BaÅŸkanı Roosevelt, SSCB’nin komonist partisinin genel sekreteri Stalin’inin katılımıyla gerçekleÅŸen üçlü bir konferanstı.
Yalta konferansın 3 tane konusu vardı. 1- Polonya topraklarının deÄŸiÅŸimi. 2-Almanya’nın bölünmesi. 3- Rusya’nın Japon imparatorluÄŸu’na savaÅŸ ilan etmesi idi. Yalta konferası, soÄŸuk savaÅŸ yıllarında ABD ile SSCB’nin dünya’yı paylaÅŸmaları ve birbirinin egemenlik alanlarına karışmamaları anlamına geliyordu. Ancak bu 1991 yılında SSCB’nin dağılmasıyla bitti. Åžimdi Rusya Trump’la bu konuları müzakere etmeyi amaçlıyor. Suriye’de Libya’da aktif rol alması bu hedefinin bir parçası olduÄŸunu düşünüyorum. Rusya bu hedefleri gerçekleÅŸtirebilir mi gerçekleÅŸtiremez mi bilinmez ama, köresel hedeflerinin olduÄŸu kesin.
Åžimdi gelelim Trump, neden Rusya’ya sıcak mesajlar veriyor sorusna cevap bulmaya. Batı medyasına göre, Kremli’nin elinde Trump’ın özel yaÅŸamına dair görüntüler ve belgeler var. EÄŸer Trump, Rusya’nın isteklerini yerine getirmezse, Kremlin elindeki bu belgeleri, görüntüleri aleyhinde kullanacak.
BBC’nin bir haberine göre, Amerikan Merkezi Haberalma TeÅŸkilatı (CÄ°A) Kremlin’in elinde ABD güçlerinin gelecekteki BaÅŸkanları hakında bu tür bir ÅŸantaj malzemesi bulunması ihtimalini inandırıcı buluyor. Olabilir mi, olabilir. Gerçi Donald Trump, bu haberler için yalan ve siyasi bir amaca yönelik uydurulmuÅŸ iftiralardır diyor.
Bu idiaların doÄŸru olma ihtimali’nin olduÄŸu gibi, yalan olma ihtimali de vardır. Peki eÄŸer yalan ise, neden Trump Rusya’ya sıcak mesajlar veriyor? Bence iki sebep’ten dolayı olabilir. Birincisi, Amerika Obama’nın OrtaduÄŸuda ki ‘’yanlış politakalarını’’ telafi etmek için, Rusya’yla iÅŸbirliÄŸi yapmak istemesi, ikincisi ise, yükselen Çin gücüne karşı Rusya’yıda yanına almak istemesi olabilir. Nitekim Amerikan medyasında buna benzer yorumlar okumuÅŸtum daha önce. Çünkü Amerika, Çin’i büyük bir tehdit olarak görüyor. Rusya’nın kendi içinde de Çin’in güçlenmesinden kaygı duyan hatırı sayılır bir kesimin olduÄŸunuda belirtmek isterim.
Peki Rusya ve Amerika iliÅŸkilerinin muhtemel sonuçları Türkiye’yi nasıl etkiler? Bu sorunun yanıtını bir sonraki yazımızda cevabını bulmaya çalışacağım..
Henüz yorum yapılmamış.